کد مطلب:48660 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » قرآن

عزّت و ذلّت در قرآن به چه معناست؟

عزّت و ذلّت، دو واژه عربياند. عزّت در فارسي به معناي قدرت و پيروزي(مجمع البحرين.)، نفوذناپذيري، چيرگي، علوّ، بزرگي و ارجمندي ميباشد.(التحقيق في كلمات القرآن.)

به علّت همين مناسبت، عزّت را اين گونه معنا كردهاند: العزّه حاله مانعه للانسان من ان يُغلب;(مفردات راغب.) عزّت حالتي است كه انسان را در برابر ناملايمات، مقاوم و شكستناپذير ميكند و مانع مغلوب شدن او ميگردد.

بنابراين، عزّت به معناي غير قابل شكست و نفوذناپذير بودن، در منطق قرآن مخصوص خداي متعال است و غير از او همة موجودات داراي فقر ذاتي و ذليلند; البتّه خداي متعال به كساني كه در مسير او هستند نيز عزّت ميبخشد: وَ لِلَّهِ الْعِزَّةُ وَ لِرَسُولِهِي وَ لِلْمُؤْمِنِين;(منافقون،8)

عزّت به معناي صلابت در انسانها، گاهي اوقات ممدوح است و اين همان عزّت مؤمنان در برابر باطل و... ميباشد و گاهي اوقات ناپسند است، مانند عزّت و نفوذناپذيري كافران در برابر حقّ كه خداي متعال ميفرمايد: بَلِ الَّذِينَ كَفَرُواْ فِي عِزَّةٍ وَ شِقَاقٍ ;(ص،2)(تفسير الميزان، علامه طباطبايي;، ج 17، ص 22، جامعه مدرسين قم.)

ذلّت هم معناي مقابل عزّت را دارد، و به يك معنا تمام موجودات اگر مستقل و به خودي خود در نظر گرفته شوند، ذليل و مقهورند و اگر كسي خواهان رهايي از ذلّت و برخورداري از عزّت ميباشد، تنها راه تمسّك به عزت الهي است: أَيَبْتَغُونَ عِندَهُمُ الْعِزَّةَ فَإِنَّ الْعِزَّةَ لِلَّهِ جَمِيعًا(مباني عزت در قرآن، علي رضايي، دفتر تبليغات اسلامي قم.)

عزّت، عاملهاي متعدّدي دارد كه انسان ميتواند از اين راهها، به عزّت واقعي برسد، در اين جا به برخي از اين عوامل كه در قرآن مجيد و روايات ما بيان شده است، اشاره ميشود.

1. آگاهي و شناخت 2. عقلگرايي 3. دين خالص و ناب 4. توحيد كه بنا به فرمايش رسول اكرمآية عزّت در قرآن، آيه توحيد است. 5. بندگي خدا، اميرالمؤمنيندر مناجات خود ميگويد: الهي كفي بي عزّا ان اكون لك عبداً; بندگي خدا، براي عزّت كافي است.(بحار، ج 77، ص 400.) 6. شرح صدر 7. اعتقاد به معاد و مرگ و...(مباني عزت در قرآن، علي رضايي، ص 76ـ120، مؤسسة ثقلين.)

براي آگاهي بيشتر، دربارة مفهوم عزّت و عوامل و مباني آن، ميتوانيد به كتاب مباني عزّت در قرآن، نوشتة آقاي علي رضايي مراجعه فرماييد.